Cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv: piav qhia, kev xav
Cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv: piav qhia, kev xav

Video: Cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv: piav qhia, kev xav

Video: Cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv: piav qhia, kev xav
Video: 6 Nqi Lus Qhia Kev Ua neej ( leej twg mloog lub neej yuav zoo tuaj) 2024, Lub rau hli ntuj
Anonim

Nyob rau hauv theoretical poetics muaj xws li ib tug conceptual khub li daim ntawv thiab cov ntsiab lus. Cov tswv yim no yog muab los ntawm kev xav. Philosophers txhais cov ntsiab lus raws li qhov tseem ceeb; Cov neeg sau ntawv nkag siab txog zaj dab neeg nws tus kheej los ntawm lo lus no.

qeb ntawm cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv yog qhov sib txawv tsis sib xws rau qeb ntawm daim ntawv. Thiab daim ntawv yog to taub raws li ib tug tiav ua hauj lwm; raws li lub ntiaj teb cais, piav qhia los ntawm kev ua tiav.

Ua ntej koj pib sau cov ntawv tseeb, koj yuav tsum nkag siab qhov theoretical nuances ntawm cov ntsiab lus no.

Cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv

Hauv cov ntaub ntawv, cov ntsiab lus yog ib qho duab sab hauv, lub ntsiab lus ntawm tag nrho zaj dab neeg. Lub ntsiab lus yog qhia los ntawm style, los ntawm kev sib haum xeeb ntawm cov lus, uas yog, los ntawm daim ntawv. Txij li thaum lub sij hawm ntawm Aristotelian "Poetics", daim ntawv thiab cov ntsiab lus tau xeeb los ntawm cov sau ntawv raws li ib tug inseparable dialectical conceptual unity.

Aristotle. hauv pauspaj huam
Aristotle. hauv pauspaj huam

Tsuas Aristotle nws tus kheej tau hais cov pawg no hauv cov lus sib txawv me ntsis. Nws txhais ob lub ntsiab lus - "yuav ua li cas" thiab "dab tsi". Cov pawg no sib raug rau cov tswv yim kev xav ntawm cov ncauj lus thiab cov lus qhia. Daim ntawv tshiab tsis tuaj yeem tshwm sim yam tsis muaj cov ntsiab lus, thiab tus kws sau cov kev xav tsis tuaj yeem xa mus rau tus nyeem ntawv tshwj tsis yog tus sau txhais qee yam khoom siv rau lawv.

Lo lus "daim ntawv" los ntawm cov lus Greek thiab txhais tau tias - zoo li ib yam dab tsi, duab. Cov qeb ntawm daim ntawv yog invariably txuam nrog tag nrho ntawm lub cev purely yam ntawm cov khoom ua cim. Thiab cov ntsiab lus txuas nrog lub tswv yim ntawm lub ntsiab lus lossis cov ntsiab lus ntawm ib qho duab.

Hauv Rome thaum ub, lub tswv yim ntawm "cov ntsiab lus" tau tawm tsam cov khoom siv ntawm kev ua. Qhov sib txawv ntawm cov ntsiab lus no yog muaj cai thiab qhia txog tib neeg xav paub. Cov no yog cov ntsiab lus philosophical nkaus xwb. Thiab lawv kuj tau los rau lub ntiaj teb niaj hnub no raws li pawg neeg epistemological.

Kev kawm ntawm cov ntsiab lus ntawm kev ua haujlwm

Nws tsim nyog sau tseg tias daim ntawv no ib txwm yog lub hom phiaj. Daim ntawv sab nraud ntawm cov ntawv tseeb yog cov lus siv los ntawm tus sau. Qhov ntawd yog dab tsi copyright npog. Qhov ntawd yog, tsis muaj leej twg muaj cai sau cov lus tib yam nkaus li tus sau npe nrov no. Tab sis cov ntsiab lus tuaj yeem luam tau rau qee qhov.

Cov ntsiab lus ntawm kev ua haujlwm
Cov ntsiab lus ntawm kev ua haujlwm

Ntawm no yog qee qhov piv txwv ntawm cov ntsiab lus ntawm qee cov ntawv.

  • Cov ntsiab lus ntawm kev tshawb fawb - cov ntsiab lus thiab kev xav. Object - cov lus siv los xav thiab sib txuas lus tseeb.
  • Artisticua haujlwm. Lub tswv yim thiab cov ntsiab lus yog cov ntsiab lus, tus sau cov lus, cov lus sib tham ntawm cov cim thiab cov lus piav qhia ntawm lub ntiaj teb nyob ib puag ncig cov cim yog kev qhia ntawm daim ntawv.
  • Ib qho kev sau ntawv ntawm cov ntsiab lus pedagogical - cov tswv yim hais txog yuav ua li cas zoo tshaj plaws los qhia kev paub, rau cov tub ntxhais kawm txaus siab. Ib qho piv txwv yog Makarenko's Pedagogical Poem.

Artwork. Foundation

Kev ua neej

khoom

Cov ntsiab lus Shape

Images

main

Nyob zoo ib tsoom phooj ywg

Tshwj xeeb thiab tswv yim

Tus sau lus

thiab cov lus ntawm tus phab ej

Composition

txoj kev zoo nkauj;

siv cov lus

Yog li, cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv yog ib zaj dab neeg. Txawm hais tias muaj pes tsawg leeg ntawm kev ua haujlwm nws muaj nws tus kheej lub hom phiaj qauv, thiab tsim raws li qee txoj cai, tus nyeem ntawv tuaj yeem txhais nws txoj hauv kev. Tom qab tag nrho, ob tug neeg sib txawv txhais tib zaj dab neeg nyob rau hauv ob txoj kev. Vim txhua leej txhua tus los ntawm lawv tus kheej kev paub.

Cov ntawv tshawb fawb, ntawv pov thawj thiab cov ntawv pov thawj kuj muaj cov qauv thiab lub tswv yim. Tab sis muaj cov ntsiab lus me me ntawm no, txij li txhua qhov kev xav tau ua pov thawj los ntawm qhov tseeb thiab kev tsim qauv tsim.

Zaj lus sau ntawv

Cov lus piav qhia luv luv no txuag lub sijhawm rau cov tub ntxhais kawm ntawm philological universities. Tus menyuam kawm ntawv, tsis tau nyeem tag nrho cov ntim ntawm cov ntawv nyeem, yuav paub txog cov ntsiab lus tseem ceeb, kev tsis sib haum xeeb ntawm txoj haujlwm thiab qee tus cwj pwm ntawm tus neeg ua yeeb yam.

Cov ntsiab lus ideological ntawm kev sau ntawvntawm kev ua haujlwm ntawm kos duab tuaj yeem nkag siab raws li cov lus piav qhia luv luv ntawm zaj dab neeg. Cov ntsiab lus tseem ceeb pab tsim cov kev xav ntawm tus kheej ntawm cov tub ntxhais kawm lossis cov tub ntxhais kawm hauv tsev kawm txog cov cim thiab lawv txoj kev sib raug zoo.

cov ntsiab lus ntawm no
cov ntsiab lus ntawm no

Cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv thiab kos duab tau piav qhia hauv zaj dab neeg. Zaj dab neeg no yog cov ntsiab lus luv luv, qhov twg zaj dab neeg tau qhia nyob rau hauv nruj raws sijhawm.

zaj raws li lub hauv paus ntawm kev ua haujlwm

Yog li, ib txoj haujlwm muaj daim ntawv, tus sau lub tswv yim thiab kev sau. Cov muaj pes tsawg leeg yog tsim raws li ib qho qauv. Ib qho kev sau ntawv ib txwm pib nrog kev hais lus thiab xaus nrog ib qho epilogue. Txhua leej txhua tus paub lub hauv paus ntawm lub hauv paus ntawm lub tsev kawm ntawv qib 8:

  • Prologue.
  • Tie.
  • Climax.
  • Kev sib tw.
  • Nkauj.

Zaj dab neeg ntawm kev ua haujlwm feem ntau zoo sib xws hauv ntau zaj dab neeg. Hauv kev tshawb nrhiav haujlwm, tus neeg tshawb nrhiav pom tus neeg tua neeg lossis tub sab; romance ntawm lovers nyob rau hauv ib tug melodramatic scenario xaus nrog ib tug tshoob, los yog nrog parting thiab khuv xim. Tab sis txhua tus neeg sau sau zaj dab neeg nrog nws cov xim, sim ua kom tus phab ej nthuav ntau dua, ua rau cov neeg nyeem qee qhov kev xav tsis nco qab.

Kev sib xyaw yog
Kev sib xyaw yog

Los ntawm zaj dab neeg, dhau los ntawm kev hloov pauv ntawm tus phab ej, tus kws sau ntawv qhia lub tswv yim uas nws xeeb thaum pib ntawm nws zaj dab neeg, ua qhov tseem ceeb.

Johann Goethe tau piav qhia txog txoj haujlwm ntawm tus kws sau ntawv raws li hauv qab no:

Kawm thoob ntiaj teb thiab nrhiav kev qhia rau nws.

Qhov no txhais tau tias yog kev sib xyaw ua ke thiab cov ntsiab lus. Keeb kwm tsis yog sau xwbtxhua zaj dab neeg tsa cov teeb meem kev sib raug zoo lossis kev xav. Thiab txhawm rau nthuav tawm qhov teeb meem, koj yuav tsum siv cov lus piv txwv ntawm cov lus thiab paub yuav ua li cas kom koj tus phab ej nyob ze rau tus nyeem ntawv.

Hegel's aesthetics. Qhov zoo tshaj plaws thiab cov duab qhia

Thaum lub sijhawm tseem ceeb ntawm German classical philosophy, Hegel sim piav qhia cov ntsiab lus ntawm kev muaj tswv yim sau ntawv nyob rau hauv lub moj khaum ntawm nws lub ntiaj teb kev xav. Nyob rau hauv nws txoj hauj lwm "Aesthetics", tus philosopher tau them nyiaj tshwj xeeb rau cov ntsiab lus ntawm cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv.

Hegel pom - cov duab ntawm tus tsim ntawm kev ua haujlwm tsis tuaj yeem yog qee yam txwv. Txhua daim duab kos duab yuav tsum qhia lub tswv yim muaj nyob hauv nws. Tus cwj pwm ntawm tus phab ej yuav muaj feem cuam tshuam rau nws qhov tsos thiab kev hais lus, thiab yav dhau los ntawm cov tswv thiab lawv tus cwj pwm rau cov khoom siv ntawm lub neej yuav tsum tau nthuav tawm nyob rau sab hauv ntawm chav tsev.

Nyob rau lub sijhawm no, Hegel nws tus kheej, hauv nws "Aesthetics", muab tso rau hauv txoj haujlwm tseem ceeb:

Kev sib txuas ntawm lub tswv yim thiab cov duab rau hauv lawv qhov kev sib haum xeeb dawb.

M. Bakhtin qhov kev pom ntawm daim ntawv thiab cov ntsiab lus

Mikhail Bakhtin yog ib tus kws tshaj lij hais lus Lavxias thiab cov kws sau ntawv theorists. Nws txoj kev xav tau txiav txim siab ntau txoj hauv kev ntawm kev loj hlob ntawm cov ntaub ntawv Lavxias. Nws xav li cas rau cov lus nug ntawm cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv? M. Bakhtin tsis xav txog daim ntawv no tsuas yog cov txheej txheem lossis cov qauv ntawm tus kws sau ntawv xwb.

Mikhail Bakhtin
Mikhail Bakhtin

Rau nws, cov duab txhais tau tias ntau txoj hauv kev hauv zaj dab neeg. Tus neeg sau ntawv tau hais tias tus nyeem ntawv yuav tsum tsis txhob nyeem cov lus xwb, tab sis kev paubnyeem ntawv zoo nkauj.

Kev tshuaj xyuas cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv

Kev tshuaj xyuas yog qhov tsim nyog rau kev nkag siab ntau ntxiv ntawm cov teeb meem uas tus sau tau hais. Tej hauj lwm ntawm cov ntaub ntawv yuav tsum tau txiav txim siab los ntawm ob sab. Kev ntsuam xyuas yog muab rau ob qho tib si rau kev ua raws li cov qauv kev qhia thiab cov cai rau kev sau ib zaj dab neeg, thiab rau qib ntawm kev nthuav tawm cov ncauj lus.

Kev tshuaj ntsuam kuj yuav tsum muaj ib qho qauv.

Txoj kev npaj rau kev txheeb xyuas qhov tseem ceeb ntawm txoj haujlwm yog raws li hauv qab no:

  1. Txiav lub ntsiab lus thiab lub tswv yim tseem ceeb ntawm daim. Lub ncauj lus qhia meej npaum li cas.
  2. Tam sim seb qhov kev ncaj ncees ntawm daim ntawv thiab cov ntsiab lus puas raug soj ntsuam.
  3. Piav cov cim, cov txheej txheem ntawm cov duab hauv kev sau ntawv, tshuaj xyuas cov txheej txheem ntawm kev nthuav tawm cov cim thiab lawv qhov kev cia siab hauv ntau qhov xwm txheej.
  4. Piav tus cwj pwm ntawm tus sau nws tus kheej rau lub ncauj lus.
  5. Tshawb nrhiav seb cov lus txhais tau li cas yog siv los tsim cov duab; comment rau tus kws sau ntawv style.

C. T. Coleridge, tus kws sau ntawv Askiv thiab cov neeg thuam, tau hais tias kev ua haujlwm ntawm tus kws sau ntawv txawj ntse txawv ntawm kev ua haujlwm ntawm ib tus neeg nruab nrab los ntawm cov organic thiab kev ncaj ncees.

Lwm tus neeg thuam B. Larin tau tsim nws tus kheej txoj kev tshuaj xyuas - "Kev paub ntawm daim ntawv tshuaj xyuas". Pawg ntawm cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv ntawm no yog nthuav tawm ntau tshaj plaws thiab nthuav dav.

Kev ntsuas kev sib sau ntawm daim ntawv thiab cov ntsiab lus

Kev tsom xam ntawm kev sib koom ua ke ntawm cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv yog txiav txim siab cais. Tus neeg thuam kuj txiav txim siab thiab txheeb xyuas qhov no ntawm qhov tshiab.

Kev tshuaj xyuas kev kos duabua haujlwm
Kev tshuaj xyuas kev kos duabua haujlwm

txhawm rau sau qhov kev tshuaj xyuas zoo ntawm kev ua haujlwm, qib ntawm kev paub thiab kev txawj hauv thaj chaw ntawm philology thiab kev xav ntawm cov ntaub ntawv yuav tsum siab. Thiab tseem yog tus sau qhov kev tshuaj ntsuam yuav tsum muaj kev xav zoo heev.

Cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv yog lub ntsiab lus ntawm kev coj ncaj ncees ntawm qhov tshiab. Tsis yog qhov style tseem ceeb rau tus neeg thuam, tab sis kuj yog kev coj ncaj ncees uas tus kws sau ntawv coj mus rau qhov kawg ntawm zaj dab neeg lossis tshiab.

Cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv. Nkauj kho siab

Nyob rau hauv cov ntaub ntawv niaj hnub no, cov kws sau ntawv thiab cov neeg sau ntawv thuam sim tsis txhob siv cov ntsiab lus xws li "cov ntsiab lus" thiab "daim ntawv". Hloov chaw ntawm lawv, ntau lub tswv yim paub daws teeb meem yog siv - "cim" thiab "symbolism of sign". Txawm li cas los xij, hauv lawv cov ntsiab lus sab hauv, cov pawg no yog tib yam nkaus. Cov txheej txheem niaj hnub ntawm cov tswv yim zoo sib xws nrog cov ntsiab lus ntawm "dab tsi" thiab "yuav ua li cas" hauv Aristotle.

kev txawj nyeem ntawv
kev txawj nyeem ntawv

Rau cov dab neeg tshiab thiab cov dab neeg luv luv, tsis muaj cov qauv tsim los ntawm zaj dab neeg. Cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv yog tag nrho lub ntiaj teb sab hauv ntawm tus sau, muab ntim rau hauv qee hom lexical daim ntawv, muab faib ua ntu thiab tshooj. Txawm li cas los xij, koj tsis tuaj yeem sau los ntawm kev xav. Tus kws sau ntawv tshiab yuav tsum paub txog cov cai ntawm kev ua yeeb yam.

Yuri Lotman. Kev ncaj ncees ntawm kev ua haujlwm

Yuri Mikhailovich Lotman yog tus kws tshaj lij Lavxias teb sab xav, sau ntawv thuam thiab kws tshaj lij ntawm xyoo pua 20th. Nws xav li cas txog lub tswv yim ntawm kev sau ntawv?

philologistYuri Lotman
philologistYuri Lotman

YYu. Lotman tau sib cav hais tias cov ntsiab lus yog cov phiaj xwm ntawm tus kws tsim qauv, thiab daim ntawv yog qhov kev npaj ua tiav ntawm lub tsev. Thiab yog li ntawd, lub tsev tsis tuaj yeem nyob tsis muaj kev npaj. Txoj kev npaj pab tus kws sau ntawv los tsim cov phiaj xwm thiab tsim cov ntawv sau raws li tag nrho cov canons ntawm kev ua yeeb yam.

Tus nyeem ntawv yuav tsum muab kev ntsuam xyuas ncaj ncees ntawm tus phab ej ntawm txoj haujlwm. Nws ntsuas lawv tej kev ua, kev xav thiab kev paub. Kev khuv leej rau tus phab ej yuav tshwm sim tsuas yog tias tus sau muaj peev xwm tsim tau ib tug voluminous cim, tsis yog ib tug "daim duab los qhia", uas yog, faceless. Kev ncaj ncees ntawm kev ua haujlwm yog kev sib haum xeeb ntawm txhua zaj dab neeg ua ke kom cov zajlus piav qhia tsuas yog ib qho kev tshwm sim. Qhov kev daws teeb meem ntawm tag nrho cov kev tsis sib haum xeeb yuav tsum yog los ntawm cov phiaj xwm. Thiab tus cwj pwm ntawm tus phab ej yuav tsum ua raws li cov hauv paus ntsiab lus ntawm kev ntseeg thiab sib haum rau lub sijhawm thiab qhov chaw tau piav qhia.

daim phiaj ua li cas?

Ib zaj dab neeg txaus ntshai heev thaum nws muaj qhov tsis sib haum xeeb tsis txaus ntseeg ntawm tus phab ej thiab tus tawm tsam lossis tus phab ej thiab tib neeg. Tus kws sau ntawv yuav tsum xav txog txhua ntu uas ua rau lub ntsiab lus nthuav dav.

Tus nyeem delves rau hauv lub ntiaj teb kev kos duab ntawm kev ua haujlwm, tsis paub txog nws, txhawm rau ua raws li kev txhim kho ntawm kev tsis sib haum xeeb thiab txoj hmoo ntawm tus phab ej nws nyiam. Cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv yog ib zaj dab neeg, tab sis nthuav dav thiab nthuav dav.

Yuav kom tsim tau ib zajlus, koj yuav tsum tsim kom muaj ib lub tswv yim meej. Txhawm rau ua qhov no, sau ib lub tswv yim meej thiab lub ntsiab lus ntawm txoj haujlwm yav tom ntej. Tom qab ntawd luv luv piav qhia txog txhua qhov tseem ceeb ntawm cov phiaj xwm - nthuav tawm, kev txhim kho ntawm qhov tsis sib haum xeeb, thaum twglub climax thiab dab tsi los tom qab nws.

Nco ntsoov ua kom paub tus cwj pwm ntawm tus cwj pwm tseem ceeb: nws zoo li cas thaum pib ntawm zaj dab neeg? Nws lub hom phiaj yog dab tsi? Leej twg thiab vim li cas nws thiaj sib ntaus? Nws hloov li cas thaum kawg, thiab nws thiab nws cov neeg hlub puas zoo siab nrog cov kev hloov pauv ntawm nws tus cwj pwm?

Thaum nws tuaj yeem khi ua ke ntawm kev hloov pauv ntawm tus phab ej, kev daws teeb meem ntawm nws tus kheej qhov teeb meem thiab kev daws teeb meem ntawm kev tsis sib haum xeeb ntawm tag nrho zaj dab neeg, ces lub tswv yim tiav. Tam sim no koj tuaj yeem zaum sau daim ntawv - lub nkoj rau lub tswv yim.

Cov Lus Qhia

Yog li, kev sib koom ua ke ntawm cov ntsiab lus thiab daim ntawv ntawm kev sau ntawv tau ua tiav hauv cov txheej txheem ntawm cov phiaj xwm ntxaws. Nrog rau txoj kev npaj. Tus kws sau ntawv paub meej tias qhov twg nws xav tau, qhov kev sib tham twg yog qhov tsim nyog, thiab qhov twg yuav tsum tau muab tshem tawm.

Qeb ntawm daim ntawv thiab cov ntsiab lus tau txheeb xyuas los ntawm txhua tus kws tshawb fawb thiab kws sau ntawv nto moo: Aristotle, Hegel, Mikhail Lotman. Cov ntsiab lus no yog lub hauv paus tsim kom muaj kev sib haum xeeb ntawm kev sau ntawv thiab kev tshawb fawb sib npaug.

Cov ntsiab lus ntawm kev sau ntawv yog qhov tsim nyog rau kev nkag siab zaj dab neeg. Tau nyeem tsuas yog cov yam ntxwv tseem ceeb ntawm tus phab ej thiab zaj dab neeg ntawm kev ua haujlwm, cov tub ntxhais kawm lossis cov menyuam kawm ntawv tuaj yeem sau qee yam txog kev ua haujlwm hauv nws tsab ntawv. Thiab rau tus kws sau ntawv tshiab, kev paub txog zaj dab neeg pab nrhiav kev daws teeb meem rau lawv cov phiaj xwm hauv cov haujlwm uas twb paub lawm.

Pom zoo: