Romanesque duab puab: style nta, piv txwv
Romanesque duab puab: style nta, piv txwv

Video: Romanesque duab puab: style nta, piv txwv

Video: Romanesque duab puab: style nta, piv txwv
Video: Tshuaj theem vim li cas thiaj tau nqi ?/ Siv kho mob dab tsi?/paris polyphylla use for? 2024, Cuaj hlis
Anonim

Romanesque duab puab raws li qhov tshwm sim yog qhov txaus siab rau ntau tus kws sau keeb kwm thoob ntiaj teb. Thiab tsis muaj qhov xav tsis thoob: tom qab tag nrho, hom kev kos duab no nyob rau hauv lub sijhawm ntawm Romanesque tau ntsib kev rov yug dua tshiab, tib lub sijhawm ua cim rau lub sijhawm ntawm keeb kwm tag nrho. Thiab qhov no, tsis yog tib neeg cuam tshuam kev kos duab, tab sis kos duab cuam tshuam rau zej zog.

Romanesque art

Ornament los ntawm Laach Abbey
Ornament los ntawm Laach Abbey

Romanesque art yog hais txog lub sijhawm ntawm European kos duab los ntawm 1000 mus rau qhov tshwm sim ntawm Gothic nyob ib ncig ntawm lub xyoo pua 12th. Romanesque architecture tau khaws ntau yam ntawm Roman architectural style: chim vaults, round-headed arches, pasidas, décor nyob rau hauv daim ntawv ntawm aconte nplooj. Romanesque style yog thawj kos duab qhia hauv keeb kwm kom nthuav dav thoob plaws Tebchaws Europe. Romanesque kos duab tau txuas ntxiv cuam tshuam los ntawm Byzantine kos duab: nws yooj yim tshwj xeeb los taug qab qhov no hauv kev pleev xim. Romanesque duab puab, txawm li cas los xij, khaws nws cov yam ntxwv tshwj xeeb.

yam ntxwv

Romanesque portico nyob rau hauv lub tsev teev ntuj ntawm Santiago
Romanesque portico nyob rau hauv lub tsev teev ntuj ntawm Santiago

Romanesque architecture yog tus cwj pwm los ntawm lub zog thiab zoo nkauj heev, thiab qhov no kuj cuam tshuam rau cov duab puab:Piv txwv li, lub peev ntawm cov kab feem ntau yog dai kom zoo nkauj nrog stunning scenes nrog ntau cov duab. Lub Romanesque thaum ntxov nyob rau hauv lub teb chaws Yelemees kuj pom xws li nrhav xws li ntoo ntoo loj thiab cov pej thuam ntawm enthroned Madonna. Tsis tas li ntawd, lub siab nyem tau dhau los ua cov duab puab tseem ceeb ntawm lub sijhawm ntawd, uas twb ua rau cov style no ntau heev.

Xim ob qho tib si hauv kev pleev xim thiab hauv kev kos duab tsis tau hais dhau los, tsuas yog ntau xim xim-iav qhov rais tseem ci - nws yog lub sijhawm no uas lawv tau siv ntau tshaj plaws, tab sis, alas, yuav luag tsis muaj sia nyob rau qhov no hnub. Cov tympanums, uas tau siv nyob rau hauv lub ntsiab portals ntawm lub tsev teev ntuj thiab cov tuam tsev, suav nrog complex compositions raws li cov kos duab ntawm cov zoo artists ntawm lub sij hawm ntawd: feem ntau lawv siv scenes ntawm lub xeem txiav txim los yog tus Cawm Seej nyob rau hauv Majesty, tab sis lawv txhais tau freer..

Cov khoom sib xyaw hauv lub portals tau ntiav: qhov chaw ntawm lub portal yuav tsum tau sau nrog cov duab npe, nrog rau cov peev ntawm txhua kab thiab lub tsev teev ntuj tympanums. Xws li cov thav duab nruj, los ntawm qhov muaj pes tsawg leeg feem ntau ntog, dhau los ua tus yam ntxwv ntawm kev kos duab Romanesque: cov duab feem ntau hloov pauv loj raws li lawv qhov tseem ceeb, thiab cov toj roob hauv pes zoo li ntau yam kev kho kom zoo nkauj. Portraits tsis muaj nyob rau hauv cov hnub ntawd.

Background

Tebchaws Europe pom kev loj hlob zuj zus mus rau txoj kev vam meej, thiab kev ua yeeb yam tau raug cuam tshuam rau: kev muaj tswv yim tsis txwv li nws tau muaj thaum lub sijhawm Ottonian thiab Carolingian kev txhawb siab. Kev ntseeg tseem ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv kev txhim kho kev kos duab, tab sis tam sim no cov ciam teb tau dhau los ua nruj me ntsis. Tus neeg pleev kobua ib daim duab tseem ceeb dua, ib yam li cov jewelers thiab masons.

Txawm hais tias lub sijhawm no ntawm qhov chaw siab tshaj plaws hauv kev txhim kho feudalism yog qhov tsis meej thiab cuam tshuam, tib lub sijhawm nws tau tsim muaj tswv yim. Lub sijhawm no tau dhau los ua lub sijhawm ntawm kev tshawb nrhiav ib tus neeg sib txuas ntawm kev coj noj coj ua thiab kev qiv nyiaj, uas, tsis muaj kev sib koom ua ke, txawm li cas los xij cuam tshuam rau lub ntiaj teb kev xav ntawm cov neeg nyob rau hauv nruab nrab Hnub nyoog thaum ntxov. Synthesis pom nws tus kheej hauv kev kos duab, qhia nyob rau hauv nws mus rau tag nrho.

Thaum pib ntawm lub xyoo pua 11th, thawj lub tsev Romanesque pib tshwm sim. Cov ancient monuments ntawm architecture muaj ib tug loj masonry ntawm unhewn pob zeb. Facades feem ntau tau dai kom zoo nkauj nrog lub tiaj tiaj thiab qhov muag tsis pom arcades.

Xyaum txhua pawg neeg European kab lis kev cai tau koom nrog tsim cov qauv tshiab. Txoj kev loj hlob ntawm Romanesque kos duab yog complex thiab txawv txawv thiab muaj ntau yam lus qhia. Sab qab teb thiab sab hnub poob ntawm cov teb chaws Europe tau ntsib kev cuam tshuam ntawm cov kab lis kev cai qub, ua ntej ntawm thaj tsam ntawm Central Europe hauv qhov teeb meem no. Cov pab pawg no suav nrog Burgundy, Catalonia, nrog rau thaj chaw ntawm txhais tes ntawm Loire - nws yog los ntawm qhov no uas cov kos duab tshiab tuaj. Fabkis tau dhau los ua qhov chaw tseem ceeb ntawm cov kab lis kev cai tshiab, thiab qhov tseeb no tau ua ib lub luag haujlwm tseem ceeb tshaj plaws hauv keeb kwm ntawm kev tsim ntawm Romanesque style: cov tswv yim tshiab tau yug los ntawm no uas tuaj yeem ua rau muaj kev cuam tshuam rau kev txhim kho kev kos duab thiab kev tsim kho tshiab.

Qhov zoo tshaj plaws ntawm kev zoo nkauj uas tau tshoov siab rau cov neeg tsim Romanesque qhia txog kev xav tob. Txawm hais tias Romanesque style feem ntau piav raws li vernacular los yog phem nyob rau hauv kev sib piv nrog cov intricate Arabic architecture los yogZoo nkauj Byzantine kos duab, tsis tau lub romance muaj nws tus kheej ntxim nyiam, txawm tias ib co simplification thiab lapidarity. Nyob rau sab hnub tuaj thiab Byzantium, Tebchaws Europe tau tshaj tawm nws tus kheej.

Kev txom nyem thiab lub neej nyuaj cuam tshuam rau qhov pom ntawm Romanesque art, tab sis tsis ua rau nws hnyav dua. Tom qab rov ua haujlwm dua thiab siv cov kev paub dhau los ntawm cov kab lis kev cai nyob sib ze, Tebchaws Europe tau muaj peev xwm ua tau los cuam tshuam nws tus kheej lub ntiaj teb kev pom hauv nws txoj haujlwm.

Cov peev txheej thiab hom

Lub sijhawm 11th thiab 12th centuries, pawg ntseeg feem ntau cuam tshuam rau lub neej ntawm tib neeg. Nws kuj tau los ua tus neeg siv khoom tseem ceeb ntawm kev ua yeeb yam, siv cov kev xav ntawm kev kos duab ntawm lub siab ntawm cov neeg zoo tib yam thiab yog li pab txhawb kev txhim kho ntawm Romanesque art. Lub Koom Txoos tshaj tawm lub tswv yim ntawm kev txhaum ntawm tib neeg lub ntiaj teb, uas yog tag nrho ntawm kev phem thiab kev ntxias, tsa saum nws lub ntiaj teb sab ntsuj plig, nyob rau hauv lub hwj chim ntawm zoo thiab kaj zog.

Nws yog lub hauv paus no uas qhov kev zoo nkauj thiab kev coj ncaj ncees tshwm sim hauv Romanesque, tawm tsam cov duab qub. Nws lub ntsiab feature yog qhov superiority ntawm sab ntsuj plig tshaj lub cev. Qhov no tau tshwm sim hauv kev pleev xim, Romanesque architecture thiab duab puab: cov duab ntawm Kev Txiav Txim Kawg thiab Lub Ntiaj Teb Kawg ntshai cov neeg zoo tib yam, ua rau lawv tshee hnyo ua ntej Vajtswv lub hwj chim. Txawm hais tias qhov kev taw qhia no tsis lees paub tag nrho cov kev ua tiav yav dhau los hauv kev kos duab, Romanesque lub tsev teev ntuj architecture tau sawv ntawm lub hauv paus ntawm Carolingian lub sij hawm thiab tsim nyob rau hauv qhov tseem ceeb ntawm cov xwm txheej hauv zos - Byzantine, Arabic lossis ancient art.

Sculpture

Lub sijhawm Romanesque duab puab
Lub sijhawm Romanesque duab puab

Thaum pib ntawm lub xyoo pua 12th, kos duab ntawm monumental sculpture, tshwj xeeb tshaj yog, nyem, tau nthuav dav. Cov duab Byzantine tau ua raws li kev cai dab qhuas sau los ntawm cov xwm txheej ntawm txoj moo zoo. Sculpture tau dav siv los ua kev kho kom zoo nkauj rau cov tsev teev ntuj thiab cov tsev teev ntuj: cov duab nyem ntawm tib neeg cov duab thiab cov monumental thiab cov khoom zoo nkauj tau pom nyob txhua qhov chaw.

Feem ntau cov duab puab Romanesque tau siv los tsim cov duab tiav ntawm sab nrauv ntawm lub tsev teev ntuj. Qhov chaw ntawm lub reliefs tsis muaj teeb meem ntau: lawv tuaj yeem muab tso rau ob qho tib si ntawm sab hnub poob facades thiab ntawm cov peev, archivolts, lossis ze portals. Cov duab puab ces kaum me dua li cov duab puab nyob rau hauv nruab nrab ntawm lub tympanum, lawv tau squat ntau dua nyob rau hauv lub friezes, thiab elongated ntau elongated nyob rau hauv lub haib txhawb nqa txhua.

Romanesque kos duab ntawm duab puab yog qhov qub thiab nqaim. Nws tau ntsib nrog txoj haujlwm ntawm kev nthuav tawm ib daim duab ntawm lub Ntiaj Teb thiab kev pom ntawm cov neeg nyob sab Europe ntawm nws: kos duab tsis tau siv zog rau ib zaj dab neeg hais txog cov phiaj xwm ntawm lub ntiaj teb tiag tiag, tab sis nws tau mob siab rau qee yam siab dua.

Cov yam ntxwv ntawm Romanesque duab puab tau raws li hauv qab no:

  • Inseparable txuas nrog architecture: tsis muaj duab puab sab nraum lub tuam tsev.
  • Feem ntau nws tsis yog duab puab, tab sis nyem thiab cov peev ntawm txhua kab.
  • Ntaub ntawv dab neeg hauv phau npaiv npaum.
  • Kev sib tsoo ntawm qhov sib txawv: Ntuj thiab Lub Ntiaj Teb, Ntuj raug txim thiab lub Vaj Kaj Siab, thiab lwm yam.
  • Ntau daim duab, dynamics.

Hlau, enamel thiab cov khoom siv kaus ntxhw

Jewels nyob rau hauv cov khoom sculpturalntawm lub sijhawm ntawd muaj cov xwm txheej zoo heev: cov khoom siv kos duab tau muaj txiaj ntsig ntau dua li cov duab kos duab. Txawm tias cov npe ntawm cov jewelers tau paub ntau dua li cov npe ntawm cov neeg pleev kob lossis cov kws kos duab. Tsis tas li ntawd, cov khoom siv hlau tau khaws cia zoo dua li lwm yam khoom siv kos duab thiab lub neej txhua hnub. Yog li, xws li cov ntsiab lus secular xws li caskets, hniav nyiaj hniav kub thiab iav tau muaj sia nyob rau peb lub sijhawm. Ntau yam khoom muaj txiaj ntsig tau muaj sia nyob txij li lub sijhawm ntawd - feem ntau lawv tau ua los ntawm tooj dag lossis tooj liab.

Cov khoom siv hlau feem ntau tau dai kom zoo nkauj nrog cov enamel lossis cov kaus ntxhw kim kim. Cov khoom kim heev tau txawj ua los ntawm cov kws ua haujlwm: feem ntau cov khoom dai kom zoo nkauj nrog cov duab zoo nkauj lossis cov tswv yim zoo nkauj. Cov duab kos suav nrog ntau tus lej ntawm cov yaj saub nto moo thiab lwm tus neeg muaj koob muaj npe. Cov tswv thaum ub tau txawv ntawm lawv qhov kev mob siab rau thiab kev tsim kho.

Sculpture in the decoration of buildings

Ntoo crucifix commissioned los ntawm Gero
Ntoo crucifix commissioned los ntawm Gero

Tom qab lub caij nplooj zeeg ntawm Roman faj tim teb chaws, kos duab ntawm pob zeb carving thiab cov kev taw qhia ntawm bronze sculpture xyaum tau dhau los ua ib qho kev siv - qhov tseeb, lawv tseem muaj nyob hauv Byzantium xwb. Txawm li cas los xij, qee cov duab puab uas muaj sia nyob tau tsim los ntawm plaster lossis stucco, tab sis, alas, tsuas yog cov qauv tsis tshua muaj sia nyob rau hnub no. Ntawm cov nto moo tshaj plaws muaj sia nyob piv txwv ntawm sculptural ua hauj lwm los ntawm post-Roman teb chaws Europe yog ntoo crucifix. Nws raug txib los ntawm Archbishop Gero nyob ib ncig ntawm 960-965. Tus ntoo khaub lig no tau dhau los ua qauv qauv rau ntau lwm yam haujlwm ntawm hom no.

Tom qab ntawd, cov duab puab zoo li no tau pib muab tso rau hauv qab ntawm lub thaj ntawm lub thaj ntawm cov kab teeb - hauv tebchaws Askiv lawv tau pib hu ua thaj chaw crucifixes. Tom qab lub xyoo pua 12th, cov ntoo khaub lig no tau pib tshwm hauv lub tuam txhab ntawm cov duab ntawm John the Evangelist thiab Virgin Mary.

Romanesque duab puab thiab Gothic

Romanesque feem ntau sib piv nrog Gothic style. Romanesque duab puab muaj ntau yam kev txwv, nws cov contours yog du thiab mos, nyob rau hauv sib piv rau ntau daring thiab dawb Gothic: cov duab so ntawm ib txhais ceg, luag ntxhi ntsej muag, ntws khaub ncaws. Romanesque thiab Gothic sculpture txawv sharply ntawm ib leeg, txawm hais tias nyob rau hauv lawv cov ntsiab lus lawv ib txwm ntxiv rau ib leeg rau keeb kwm.

Art historians ntseeg tias Romanesque yog ib qho kev txuas ntxiv ntawm kev ntseeg thaum ntxov, thaum Gothic tau los ua lub ncov ntawm yias-European medieval architecture, uas yog raws li qhov tseeb ntawm Romanesque, Greek, Byzantine, Persian thiab Slavic architectural styles.

Qhov kev sib piv tsis tu ncua ntawm Romanesque thiab Gothic qhia txog kev sib txuas ntawm ob qho kev qhia no, uas pom tau txawm tias muaj kev kawm superficial ntawm cov qauv qauv. Qhov no yog to taub, vim hais tias lub Gothic style pib tsim nyob rau hauv lub Romanesque lub sij hawm, ib txhij tsim thiab tsis lees paub nws cov tswv yim.

Romanesque duab puab hauv Fabkis

La Madeleine hauv Vesal
La Madeleine hauv Vesal

Nyob hauv lub teb chaws no nyob rau hauv lub xyoo pua 11th, cov cim ntawm kev txhawb siab ntawm monumental sculpture thawj zaug. Txawm hais tias cov cuab yeej cuab tam ntawm cov tswv ntawm lub sijhawm ntawd tsis nplua nuj, thawj cov duab puab pib tshwm rau ntawm lintels.portals thiab nyob rau hauv lub capitals ntawm txhua kab twb nyob rau hauv thaum pib ntawm lub xyoo pua.

Txawm hais tias lub sijhawm ntawd tsis muaj kev sib koom ua ke, txhua qhov haujlwm tau qhia meej meej txog kev cuam tshuam ntawm ib lossis lwm qhov chaw: piv txwv li, cov khoom kho kom zoo nkauj ntawm lub thaj ua rau cov Christian sarcophagus thaum ntxov, thiab cov duab ntawm lub thaj. cov thwj tim zoo ib yam li lub qhov ntxa antique stele.

Qhov chaw ntawm kev kho kom zoo nkauj sculptural nyob rau Fabkis yog lub portal: nws nyob rau ntawm ciam teb ntawm ob lub ntiaj teb - lub ntiaj teb thiab sab ntsuj plig - thiab yuav tsum tau txuas ob qhov chaw metaphysical. Cov duab ntawm cov ntsiab lus apocalyptic tau dhau los ua tus yam ntxwv rau kev kho kom zoo nkauj ntawm cov ntsiab lus no - nws yog Kev Txiav Txim Kawg uas rov qab los sib koom ua ke hauv ntiaj teb, koom ua ke yav dhau los, tam sim no thiab yav tom ntej.

Cov yam ntxwv ntawm Romanesque sculpture hauv Fabkis tau pom tshwj xeeb tshaj yog thaum kawg ntawm lub xyoo pua 11th. Ib qho tuaj yeem ua kom pom tseeb qhov cuam tshuam ntawm cov tsev kawm vaj tsev nyob hauv ntau qhov chaw ntawm lub tebchaws. Piv txwv li, lub tsev kawm ntawv Burgundian, uas tau los ua ib yam ntawm ib qho chaw sib koom ua ke ntawm hom kev kos duab, tau txawv los ntawm qhov tshwj xeeb softness ntawm cov yam ntxwv, kev tshav ntuj ntawm kev txav, sab ntsuj plig ntawm lub ntsej muag thiab du dynamics hauv sculptures. Cov duab puab tsom rau tus neeg.

Plots

Kev txiav txim zaum kawg hauv Saint-Lazare Cathedral
Kev txiav txim zaum kawg hauv Saint-Lazare Cathedral

Romanesque cov kws kos duab, sculptors thiab architects tsis nrhiav kom pom lub ntiaj teb tiag tiag, es xa mus rau biblical scenes. Lub luag haujlwm tseem ceeb ntawm cov neeg tsim khoom thiab cov tswv ntawm lub sijhawm ntawd yog kev tsim cov duab cim ntawm lub ntiaj teb nyob rau hauv tag nrho nws qhov kev nkag siab tsis txaus ntseeg. Tshwj xeeb tseem ceeb tau muab tso rau ntawm lub hierarchical system, uas contrasted ntuj txiag teb tsaus thiabntuj ceeb tsheej, zoo thiab phem.

Lub hom phiaj ntawm cov duab puab tsis yog tsuas yog kho kom zoo nkauj xwb, tab sis kuj yog kev kawm thiab kev nkag siab, uas yog tsom rau kev tsim cov tswv yim kev ntseeg. Lub hauv paus ntawm kev qhia yog Vajtswv, uas nyob rau hauv cov ntaub ntawv no ua raws li ib tug txiav txim siab tawv, uas yuav tsum ua kom dawb huv awe nyob rau hauv lub qhov muag ntawm txhua tus neeg. Cov duab ntawm Apocalypse thiab lwm cov dab neeg hauv phau Vajlugkub kuj tsim los txhawb kev ntshai thiab kev mloog lus.

Cov duab puab qhia kev zoo siab thiab kev xav hnyav, tshem tawm txhua yam hauv ntiaj teb. Tus ntsuj plig suppresses lub cev lub siab ntshaw, nyob rau hauv ib hom kev tawm tsam nrog nws tus kheej.

Examples

Kev txiav txim zaum kawg hauv Sainte Foyer
Kev txiav txim zaum kawg hauv Sainte Foyer

Ib qho piv txwv zoo ntawm Romanesque duab puab yog qhov kev pab cuam uas piav txog Kev Txiav Txim Kawg hauv Cathedral ntawm Saint-Lazare hauv Autun. Nws tau tsim nyob rau hauv 1130-1140. Qhov kev pab cuam tau muab faib ua ob peb theem, ua kom pom ib txoj kab ke hierarchical: cov tubtxib saum ntuj nrog lub siab ncaj ncees saum toj no (hauv lub Vaj Kaj Siab), dab ntxwg nyoog nrog cov neeg txhaum tos Kev Txiav Txim - hauv qab (hauv ntuj raug txim). Qhov xwm txheej ntawm qhov hnyav ntawm kev ua phem thiab kev ua phem kuj yog qhov tshwj xeeb.

Lwm qhov zoo nkauj Romanesque duab puab ntawm Nrab Hnub nyoog yog cov duab puab nto moo uas piav txog tus Thwj Tim Peter, uas yog qhov kho kom zoo nkauj ntawm lub portal ntawm St. Peter's Cathedral hauv Moissac. Daim duab elongated nthuav qhia kev zoo siab, ib qho kev xav ntawm sab ntsuj plig.

Ib qho piv txwv ntawm Romanesque style yog Pentecost ntawm lub tympanum ntawm La Madeleine hauv Vezelay, Fabkis. Txoj hauj lwm no qhia meej meej txog txoj moo zoo cov lus dab neeg thiab ua haujlwm zoo nkauj kho kom zoo nkauj.

Pom zoo: